Metody

Niniejszy wpis jest częścią opracowania zagadnień "metody i metodologia" w kontekście szkicu projektu badawczego poświęconego działalności Babilądu i dotyczy dwóch metod, które można wykorzystać w opracowywanym badaniu. Rzeczoną działalność odnosimy do problematyki ekonomicznej - podjęta zostaje kwestia festiwalizacji, polityki kreatywności czy działań subwersyjnych w stosunku do strategicznie, odgórnie zaplanowanych działań, a następnie określona zostaje relacja poszczególnych akcji organizowanych przez Babiląd (chociażby akcja No Woman No Art) do np. wspomnianej festiwalizacji. Sposób ustalania tej relacji wyrasta z paradygmatów interpretatywnych, związanych z badaniami jakościowymi - właściwie spośród czterech paradygmatów trzy z nich (konstruktywistyczno - interpretatywny, krytyczny, feministyczno - postrukturalny) mogłyby efektywnie strukturyzować badanie dotyczącej podjętej problematyki (Denzin, Lincoln 2010, s. 51). Multidyscyplinarność badań jakościowych nie tylko pozwala na łączenie wielu podejść zorientowanych na określony cel, który wykracza poza deskrypcję i prowadzi do zmiany w rzeczywistości społecznej, ale również zezwala na pewną arbitralność wyboru podejść. Wyróżniamy zatem najpierw podejście krytyczne. Idzie bowiem o wykrycie przynależności działań Babilądu i generowanych za ich sprawą znaczeń (lub - reprodukowanie znaczeń, które można wykryć w kontekście badania relacji między tymi działaniami a festiwalizacją) do określonego dyskursu - czy będzie to dyskurs polityki kreatywności i stowarzyszonej z nią festiwalizacji, czy też subwersyjność, sprzyjająca interesom np. prekariackim oraz oddolnemu angażowaniu się podmiotów w tworzenie znaczeń i dokonywanie zmian.

Metodą wykorzystywaną do osiągnięcia celu usytuowania Babilądu w określonym dyskursie pierworzędnie jest Krytyczna Analiza Dyskursu (KAD). KAD, twierdzi się, dotyczy połączenia między znaczeniem (kulturą, interpretacją, subiektywizmem i działem) a materialnością (N. Fairclough, A. Duszak 2008, s. 8). Odsyła zatem do relacji między określoną ontologią reprezentowaną przez dyskurs a praktykami podporządkowującymi rzeczywistość tej ontologii (rozumianej antynaturalistycznie). Fairclough i Graham twierdzili, że prekursorska w stosunku do KAD-u była myśl marksowska, ze względu na analizę i krytykę ekonomii politycznej; prekursorów było oczywiście wielu więcej.

KAD skupia się na analizie procesów społecznych - nie skupia się na języku czy dyskursie samymi w sobie, lecz stale ma swojej optyce odniesienie do problemów społecznych, np. określonych grup. KAD pełni ważną rolę, gdy idzie o badanie stosunków władzy, a to ze względu na istotną rolę, jaką dyskursy pełnią w relacjach władzy. KAD analizując dyskurs i będąc zdolnym do rozpoznania przynależności do danego dyskursu, pozwala wskazać jaka i czyja działalność sprzyja np. interesom emancypacyjnym, a która nie; jakie generowanie znaczeń może zmienić rzeczywistość i sytuację pewnych społecznych podmiotów (albo sprzyjać tej zmianie).